Bilindiği üzere her gün yüzlerce trafik kazası haberi ile karşılaşmaktayız. Trafik kazaları dahilinde kazaya karışan araçlar, büyük ya da küçük hasarlar almaktadır. İşte kaza sonucu alınan hasar ne olursa olsun bu durum bir değer kaybı oluşturmakta ve bu da aracın 2. El piyasasındaki değerini etkilemektedir. Peki, değeri düşen bu araçlar için herhangi bir tazminat durumu var mı? Varsa, araç değer kaybı alma şartları nelerdir?
Başlıklar
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere her gün binlerce belki de çok daha fazla sayıda trafik kazası meydana gelmekte ve bu kazalar nedeniyle araçlar belirli boyutlarda hasara uğramaktadır. Meydana gelen hasarlar; araç kaskosu ya da karşı tarafın zorunlu trafik sigortası tarafından karşılansa da bu durumlar Tramer kayıtlarına işlendiği için haliyle kaza sonucu araç üzerinde yapılan en ufak bir işlem dahi bu kayıtlara işlenmektedir. Hatta öyle ki kaza sonucundaki hasardan dolayı bazı parçalar orijinalleri ile yenilense bile bunlar bu kayıtlar dahilinde gösterilmektedir.
İşte bu kayıtlarda aracın kazaya karıştığını ve bundan kaynaklı olarak belirli düzeyde bir hasara uğradığını ya da bazı parçaların değiştirildiğini gören potansiyel alıcılar, bu türden bir aracı tercih etmek istememektedir. Ya da tercih etseler dahi kazaya karışan bu aracı çok daha ucuza almak istemektedirler. Çünkü kaza sonucu yapılan bu işlemler haliyle aracın değerini düşürmekte bu da aracımızı satarken bizleri bu türden zararlara uğratmaktadırlar. Bilindiği üzere kazada alınan hasar ne denli büyük ise yapılan işlemler o kadar fazla olacak, yapılan işlem ne kadar fazla ise aracın değeri deo kadar düşecektir. İşte bu durum araç sahibi kişilerin maddi olarak büyük hasarlara uğramasına da sebebiyet verebilmektedir.
Buradan hareketle kısacası kaza sonucu araçlarda meydana gelen hasarlardan dolayı aracın değerinin düşmesi durumuna araç değer kaybı adı verilmektedir diyebiliriz.
Aracımızın kaza sonrasında değerinin düşmesi durumunda yapabileceğimiz ya da zararımızı karşılayabileceğimiz bir yol var mı diye düşünüyorsanız o zaman bunu araç değer kaybı tazminatı ile sağlayabileceğinizi belirtebiliriz. Ancak tabi ki bu tazminat türünün de belirli şartları bulunmaktadır. Yani her araç ya da yaşanılan her kaza, araç değer kaybı tazminatı alamaz. Bu bağlamda araç değer kaybı alma şartları nelerdir diye merak edenler için aşağıdaki alt başlık dahilinde bu sorunun cevabını da sizlere verelim.
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere kazaya uğrayan ve belirli noktada bir hasar alan araçların değerinin düşmesi nedeniyle alınabilen araç değer kaybı tazminatı için belirli şartlar vardır. Bu şartlar hem kazanın nasıl meydana geldiğine hem kaza sonucu alınan hasara hem de kazaya karışan aracın yaşına göre belirlenmektedir diyebiliriz. Bu bağlama araç değer kaybı alma şartları aşağıdaki maddeler dahilinde belirtilmiştir:
Normalde daha önceleri araç değer kaybı tazminatı için hasara uğrayan araçlara kilometre ve araç yaşı sınırlaması da getirilmiş ve bunlar da tazminat şartları arasına dahil edilmişti. Ancak 2020 yılının Mart ayında getirilen bir düzenleme ile artık araç değer kaybı tazminatlarında kilometre ve araç yaşı şartları kaldırılmıştır.
Kaza sonrasında talep edilebilecek değer kaybı tazminatı için belirlenen tutar, çeşitli faktörlerin dahil olduğu hesaplamalar sonucunda ortaya çıkarılmaktadır. Buna göre aracın daha önceki kazalar dahilindeki hasar geçmişi, aracın modeli ve markası, aracın trafiğe ilk çıkış tarihi, aracın bu tarihten itibaren yapmış olduğu kilometre sayısı ve son olarak da aracın üretim yılı işin içine katılarak araç değer kaybı hesaplaması yapılmaktadır.
Buna bir örnek verecek olursak diyelim ki kaza sonucunda tazminat alacak aracın normal piyasa değeri 120 bin değerindedir. Kaza sonucunda aldığı hasar ile bu değer 110 bine düşmüş olsun. İşte araç değerinin 120 binden 110 bine düşmesi itibariyle arada bulunan 10 bin TL tutarındaki fark sizin araç değer kaybınızdır. Tazminat dahilinde siz karşı taraftan bu 10 bin TL’lik değer kaybının talebinde bulunabilirsiniz. Fakat bu tutar; eğer siz kazada %100 suçsuz ise 10 bin TL olarak size ödenecektir. Kazadaki suçluluk oranı %25 ise 7.500 TL, %50 ise 5.000 TL size ödenir. Kazadaki suçluluk oranınızın %100 olması halinde araç değer kaybı tazminatı alamazsınız.
Araç değer kaybı alma şartları gibi bu tazminatı alabilmeniz için ilk andan yağmanız gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Bu hususlara kaza yaşandığı ilk andan itibaren dikkat edilmeli ve gereken neyse onlar yapılmalıdır. Peki, araç değer kaybı için ilk andan itibaren yapılması gerekenler nelerdir?
Araç değer kaybı alma şartları ve bu şartların sağlanması halinde, yukarıda belirttiğimiz yapılması gerekenler dahilinde bu bedeli tahsis edebilmek adına, kazaya karışan ve suçlu olan diğer sürücünün aracının trafik sigortasını yapan şirkete başvuruda bulunabilir ve zararınızın karşılanmasını isteyebilirsiniz.
Eğer şirket hakkınız olan bu bedeli karşılamayı reddederse hukuki yollara başvurarak bu tutarı alma şansınız bulunmaktadır. Bunun için de sigorta tahkim komisyonuna başvuruda bulunabilir icra takibi başlattırabilir ya da Asliye Ticaret Mahkemesine başvurarak karşı tarafa dava açabilirsiniz.
Yukarıda belirttiğimiz üzere araç değer kaybı tazminat davası için, suçlu olan kişinin kim olduğu belirlendikten 2 yıl içerisinde dava açılabilmektedir. Dava zaman aşım süresi de kazanın nasıl meydana geldiği, kazadaki mevcut deliller ve bunların araştırılması, incelenmesi gibi faktörlerin durumuna göre belirlenmektedir diyebiliriz.