Kripto para piyasasında yapılan yatırımların çeşitlendirilmesi adına bir metafor olarak kullanılan portföy çeşitlendirmesi son zamanlarda tartışılan konular arasındadır. Çoğu kez kripto paralarda portföy çeşitlendirmesi yapmak çok fazla bir anlam ifade etmez.
Başlıklar
Bilim ve teknolojide yaşanan gelişmeler ve ilerlemeler finans piyasalarını ve sistemlerini de etkilemiş durumdadır. 21 yüzyıl ile birlikte ekonomik piyasaları ve sistemleri etkileyen dönüşümlere neden olan yazılımlar geldi.
Bu kapsamda ortaya çıkan yenilikler içerisinde kripto paralar en fazla dikkat çeken yenilikler içerisinde yerini aldı. Özellikle son birkaç yıl içerisinde kripto para piyasa değerleri ve işlem hacmi önemli ölçüde arttı.
Kripto para birimlerinin bir yatırım aracı olarak görülüp görülemeyeceğine dair farklı görüşler bulunur. Kripto paralar ve portföy çeşitlendirilmesi amacı ile kullanılıp kullanılmayacağı araştırılmaktadır.
Bu doğrultuda 7 Ağustos 2015 ile 23 Ocak 2020 dönemi günlük kullanılarak farklı stratejiler, emtialar, hisse senetleri, yatırım fonları ve döviz kurlarında meydana gelen portföyler oluşturuldu.
Bu portföylerin oluşturulmasının ardından bunlara kripto paralar ilave edilerek portföy performansları değişimi incelendi.
Yapılan incelemelerin sonucunda kripto para ile diğer varlıklar arasındaki korelasyonların çoğunun negatif olduğu bulundu. Portföylere kripto paraların eklenmesi ile birlikte genel anlamda daha yüksek getiriler ve pay oranları ile daha düşük risk seviyelerine ulaşıldı.
Yapılan araştırmalar kripto paraların portföyü çeşitlendirilmesi için iyi bir araç olduğu aynı zamanda portföy performanslarını olumlu etkilediği sonucuna varıldı. Genel anlamda sharpe oranlarına, daha yüksek getiriler ile daha düşük risk seviyelerine ulaşıldığı görüldü.
Yatırımcı portföyündeki ürün çeşitlendirmesi geleneksel fiyat piyasalarında fiyatlardaki dalgalanmalardan kaçmak için kullanılır. Yatırımcı kazancını arttırmayı amaçlar aynı zamanda varlıkların bir diğerini hedge yapmak için kullanır.
Etkili bir portföy dağılımı yapma konusunda kritik öneme sahip olan varlıkların birbiriyle nasıl ilişkilendirildiğini bilmektir. Bir varlığın yerini nasıl dengede olabileceğini ölçmek için yatırımcılar korelasyon katsayılarını kullanır.
Korelasyon katsayısının basit örneği;
Bir Reddit kullanıcısı tarafından uygulanan deneyde portföy çeşitlendirmesinin kripto paralara uygun olmadığı görüşü ağır bastı.
Deneyde 1 ay 50 farklı kripto para varlığına yatırım yapan yatırımcı yalnız 4’ünde kripto varlıktan kazanırken 46’sında kayıp yaşadı. Bu çeşitlilik bir denge olmadığını gösterdi, portföyde %8 oranında kazanan anormallik gösterirken %92 oranda kaybeden pazarda düşüş eğilimi gösterdi.
Kripto para birimi duygusal doğası nedeniyle istisnalar yaşar ama kaybeden bir pazarda kazanan çok büyük olasılık ile şans eseri kazanım sağlar. Durum çeşitlendirme ile alakalı bir koruma değildir.
Kripto para yatırımcıları için en iyi strateji, kripto paralarda portföy çeşitlendirmesi ya da 40 ila 50 kripto para seçmek yerine uzun vadeli tutmaktır. Portföydeki riskli varlıklar ile güvenli limanlar arasındaki oranı ayarlamaya kurulu olan çeşitlendirme fikri etkili bir risk yönetim stratejisidir.
Portföydeki getiri ve riski dengeleme adına uygulanan portföy çeşitlendirmesi risk ve portföy yönetimi gereği belirli finansal varlığın risklerine maruz kalmaktan korunmayı hedefler.
Riskli varlıklar portföy üzerinde riskin dağılacağı şekilde dağıtılır ve aynı zamanda portföyü bekleyen riskler de dağıtılmış olur. Yatırım dünyasına adım atan herkes kesinlikle portföy çeşitlendirmesi terimini duyar.
Portföy çeşitlendirmesi azaltılabilir risk üzerine söylenmektedir. Tüm yumurtaları aynı sepete koymak ürünü olan portföy çeşitlendirmesinde hedef siyasal ve ekonomik krizlerden dolayı portföyün buharlaşma riskine karşı yatırımcıyı korumaktır.
Portföy çeşitlendirilmesi gerekli bir durumdur, portföy çeşitlendirmesinin gerekliliğini anlatan en basit örnek şu şekilde anlatılır; yatırımcı tüm birikimlerini hisse senetlerine yatırmıştır, riski her zaman yüksek olan hisse senetleri aynı zamanda yüksek kazanç sunmaktadır.
Piyasalar iyi iken hisse senedi satın almak isteyen yatırımcı çoktur ve birikiminin tamamını borsada değerlendiren yatırımcı mutludur. Fiyatlar sürekli yukarı gider ve her gün portföy yeşil yanarak büyümeye devam eder.
Ancak yaşanan bir kriz anında yatırımcılar mevcut hisse senetlerini satmak için birbiri ile yarışır. Dolayısı ile hisse senetlerinin değerleri aynen birikiminin tamamını borsada değerlendiren yatırımcı gibi erir.
Borsada birikiminin yarısından fazlasının eridiğini görmek yaşanan bu süreç ile mümkündür. İlerleyen süreçte borsa yeniden artışa geçmiş olsa da yaşanan birikim kaybın telafisi çok uzun zaman alır.
Bu tip durum karşısında portföyü çeşitlendirmek birikimleri koruduğu gibi aynı zamanda hisse senetlerinde fırsat oluşturan düşlerden de yararlanmak için hareket kabiliyeti kazandırır.
Türkiye’de uygulanan ya da uygulanması muhtemel portföy çeşitlendirme önerileri şunlardır;