Exchange Traded Funds (ETF’s)

Son yıllarda oldukça popüler olan ETF, diğer yatırım fonlarından farklı bazı özelliklere sahip bir fon çeşididir. Ancak bu konuyla ilgili bir takım karışıklıklar söz konusudur. Özellikle Bitcoin ETF ile ismini daha sık duymaya başladığımız ETF tam olarak nedir ve avantajları nelerdir? Ayrıntılar yazımızda…

Exchange Traded Funds (ETF’s) Nedir?

Exchange Traded Funds (ETF’s), bir endeks baz alınarak değer kazanıp değer kaybeden bir çeşit yatırım fonudur. Türkçe karşılığı ise Borsa Yatırım Fonu, kısaca BYF’dir.

ETF; hisse senedi, altın, gümüş, emtia, döviz gibi finansal araçlara dönüştürülebilir bir fon çeşididir. Hisse senedi gibi menkul kıymetler borsasında alınıp satılabilir özelliğe sahiptir. ETF, birçok avantajı olması sebebiyle hem ülkemizde hem de dünya çapında yatırımcıların dikkatini çeken bir fon türüdür.

Exchange Traded Funds (ETF’s) Tarihçesi

Exchange Traded Funds (ETF’s), 1987 yılında başlayan ve küresel pazarları etkileyen ekonomik kriz sonrası geliştirilmiş bir yatırım aracıdır. ETF’nin ilk defa başarılı bir şekilde borsaya atılması 1993 yılında S&P 500 (SPDR) ile olmuştur. S&P 500 (SPDR), anlık olarak alınıp satılabilen ilk ETF olarak piyasayı oldukça etkilemiştir. Bugün S&P 500 (SPDR), NYSE:SPY borsa adıyla işlem görmektedir ve dünyadaki en büyük ETF olma özelliğini korumaktadır.

Türkiye’de ise ilk ETF, 2005 yılında Finansbank DOW JONES İstanbul 20 A Tipi ile Borsa İstanbul’a giriş yapmıştır. Günümüzde Türkiye’de gram altın, gram gümüş, Amerikan Doları/Türk Lirası, BIST 30 Endeksi gibi farklı endeksleri baz alan birçok ETF bulunmaktadır.

Exchange Traded Funds (ETF’s) Ne İçin Kullanılır?

Exchange Traded Funds (ETF’s), borsada işlem gören diğer fonlar gibi kazanç elde etmek üzere kullanılır. Ancak ETF diğer fon türlerinden farklı birçok özelliğe sahiptir.

ETF’nin en önemli özelliği, bir endekse bağlı olmasıdır. Yani ETF fonlarında yatırımcılar, tek bir fona yatırım yapmak yerine, belirli bir endekse yatırım yapma fırsatına sahiptir. Örneğin yatırımcılar, Borsa İstanbul’dan bir hisseye yatırım yapmak yerine, ETF sayesinde BIST 30 endeksi baz alınmış bir fona yatırım yapabilirler. Böylece BIST 30’un getirisine bağlı olarak kazanç sağlarlar. Ayrıca BIST 30 endeksini içeren tüm yatırım araçlarının ortak getirisinden faydalanmalarına rağmen, yalnızca tek bir işlem yaparak bu fona sahip olurlar.

ETF, doğru bir şekilde alınıp satılırsa yatırımcıya oldukça büyük kazançlar sağlayabilecek bir fon türüdür.

Exchange Traded Funds (ETF’s) Özellikleri

Exchange Traded Funds (ETF’s), diğer yatırım şekillerinden farklı olan bir takım özellikler taşır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

• EFT’ler likit finansal kaynaklardır. EFT fiyatları gün boyu değişir.
• Piyasada farklı endekslere sahip onlarca EFT türü vardır. EFT’ler farklı yöneticilere ve piyasalara sahiptir. Bu nedenle her biri kendi içerisinde değerlendirilir.
• EFT’ler normal hisse senetlerine benzer şekilde gün boyu gerçek zamanlı olarak işlem görür.
• ETF’ler gün boyu alınıp satılabilir özelliğe sahiptir.
• EFT’ler kredili olarak alınabilirler.
• EFT’lerin endeksi sadece bir sektör veya bir bölge olabilir.
• Aracı kurumlardan veya bankalardan alınıp satılabilirler. Ancak bankadaki işlemler için yatırım fonu hesabının olması gereklidir.
• Vade kısıtlaması bulunmaz. Uzun vadeli yatırım olarak ETF alınabilir.
• EFT’ler ödünç verilebilirdir.
• EFT’lerde uzun ve kısa pozisyon almak mümkündür.

Exchange Traded Funds (ETF’s) Avantajları

Exchange Traded Funds (ETF’s), yatırımcıları kendisine çeken bazı avantajlara sahiptir.  Bunlar aşağıdaki gibidir:

• Düşük işlem ücreti: EFT alınırken yalnızca bir tek işlem yapılır ve bu işlemin ücreti ödenir. Ancak karşılığında birçok senet içeren bir endeksin ortak payı alınır.
• Çeşitlilik: EFT’de sadece bir hisse senedine yatırım yapmak yerine SPY gibi 500 şirketin hisseleriyle ilgili piyasa yatırımı yapılabilir. Böylelikle borsada alınan riskler dağıtılmış olur.
• Kolay takip: Tek bir endeksin izlenmesi kolay takip avantajı sunar. Özellikle küçük veya tecrübesiz yatırımcılar için oldukça avantajlıdır.
• Düşük vergi: Dünya genelinde EFT yatırımcıları için vergi düşüktür. Ancak bu durum ülkemiz için maalesef geçerli değildir.

Exchange Traded Funds (ETF’s) Riskleri

Exchange Traded Funds (ETF’s), diğer yatırım çeşitlerinde de olduğu gibi bazı riskleri de kendi içerisinde barındırır. Bu riskler aşağıdaki gibidir:

• Düşüş riski: ETF’nin yer aldığı piyasa düşerse, alınan ETF de değer kaybedebilir ve zararlara sebep olabilir. Bu nedenle ETF seçilirken baz alınan endeksin ayrıntılı araştırılmasında fayda vardır.
• Pasif yönetim: ETF’ler çoğunlukla pasif yöntem stratejisi ile yönetilirler. Bu durum yalnızca borsanın genel performansına bağlı olarak kazanç sağlanmasına neden olur.

Exchange Traded Funds (ETF’s) Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Exchange Traded Funds (ETF’s) yatırımı yapmak isteyenler bazı noktalara dikkat etmelidir. Bu hususlar aşağıdaki gibidir:

• İyi araştırma: Hem ülkemizde hem de dünya piyasasında çok farklı çeşitlerde EFT bulunur. Kısa veya uzun dönemde kazanç sağlamak isteyenler EFT alırken iyi araştırma yapmalıdır. Farklı görüşlere sahip birkaç yatırım danışmanının fikri alınarak hareket edilmelidir.
• Gelişmelerin takibi: ETF alan yatırımcılar, bağlı oldukları endeksi dikkatle takip etmeli, tüm gelişmeleri yakından izlemelidir. Yatırım yapılan endeksi etkileyebilecek tüm bileşenler dikkate alınmalıdır.
• Vergi sisteminin takibi: EFT’lerin vergilendirilmesi ile ilgili ulusal veya uluslararası tüm kararlar yakından takip edilmelidir.
• Zamanında hamle: Piyasanın ve endeksin düşüş ve çıkışlarına göre doğru hamleler zamanında yapılmalıdır. Gerekirse bu hamleler için uzmanlarla çalışılmalıdır.