ECB Faiz Kararlarının Etkileri

ECB faiz kararlarının etkileri konusunu ele alacağımız yazımızda genel hatları ile ECB nedir, ne zaman kurulmuştur, kuruluş amacı nedir ve faaliyetleri nelerdir gibi soruları yanıtlandıracağız.  İyi okumalar dileriz.

ECB Nedir?

Avrupa Merkez Bankası yani European Central Bank isminin kısaltmasıdır.  ECB, Avrupa Birliği bünyesinde yer alan 19 ülkenin para politikalarını oluşturma ve yönetme gücünü mevcut konumda elinde bulunduran güçlü merkez bankaları arasında yer almaktadır. ECB’ nin sermaye stok bünyesinde üye 28 ülkenin merkez bankası bulunmaktadır. Avrupa Birliği Merkez Bankası’ nın belirli bölgeler üzerinde para politikasını belirleme ve yönetme gücünün bulunması kuruluşun belirlediği ve uyguladığı kararları küresel olarak etkili kılar. Euro fiyat bölgesinin istikrarını sağlama ECB’ nin temel görevleri arasında yer almaktadır.  Euro, Avrupa Birliği bölgesinin ortak para birimidir. Dünya üzerinde en çok dolaşımı sağlanan para birimleri arasındadır. Bu nokta ise Avrupa Merkez Bankası’ nın gücünü ve küresel boyutta ECB faiz kararlarının etkileri konusunu bir kez daha gözler önüne sermektedir.

ECB Ne Zaman Kurulmuştur?

ECB kuruluşu şöyle meydana gelmiştir: 1998 yılında Avrupa Birliği Antlaşması’nın değişimine sebep olarak gösterilen Amsterdam  Antlaşması’nın imzalanmasından sonra kurulmuştur. 1 Haziran 1998 tarihinde ise ilk faaliyetleri başlamıştır.

Euro Bölgesi’nin resmi nitelikte ortak para biriminin 1 Ocak 1991 yılında belirlenmesinin ardından 11 ülke merkez bankaları para politikası görevlerini ECB bünyesine aktarmıştır. 2011- 2015 yılları arasında 8 ülke daha ECB bünyesine dahil olmuştur. Böylece ECB bünyesine dahil olan ülke sayısı 19’a yükselmiştir.

ECB’ nin Temel Görevleri Nelerdir?

ECB’nin faiz karalarının etkileri konusunu daha iyi bir şekilde analiz etmeniz için Avrupa Merkez Bankası’nın görevlerini incelemekteyiz.

• Euro bölgesi için para politikasını oluşturmak ve yönetmektir.
• Döviz işlemlerinin devamını sağlamaktır.
• Euro bölgesi ülkelerin resmi portföy yönetimini yapmaktır.
• Ödeme sistemlerinin devamlılığını sürdürmek ve denetlemektir.

ECB’ nin Ek Görevleri Nelerdir?

• Euro Bölgesi sınırları dahilinde banknotların ihracı konusunda yetki verebilmektedir.
• Sistemde aksama meydana gelmemesi için ECB ulusal yapılardan çeşitli istatistiklere ulaşabilmektedir.
• Euro sistem ve finansal sistemin düzeni, kredi kuruluşlarının sınırlı denetimini gerçekleştiren yetkili merciler tarafından uygulanması için karar alınan politikaların fiile aktarılması aşamasında katkıda bulunmaktadır.
• Euro Bölgesi için verilen görevler hakkında hem Avrupa Birliği içerisinde hem de uluslararası düzeydeki forumların çalışmaları ile bu forumlarla ilgilenen kurum ve kuruluşların iletişim sürecini devam ettirmekte ve denetimini sağlamaktadır.

ECB’ nin Bünyesine Dahil Olan Ülkeler Hangileridir?

ECB faiz kararlarının etkileri konusunda ilk yansıma alan ülkeler ECB’ nin bünyesine dahil olan ülkelerdir. ECB’ nin bünyesinde Fransa, Avusturya, Almanya, İtalya, İspanya, Portekiz, Yunanistan, Kıbrıs, Letonya, Lüksemburg, Slovenya, Litvanya,Malta, Hollanda gibi Avrupa Birliği’nde yer alan ülkelerin merkez bankaları bulunmaktadır.

ECB Faiz Kararlarının Etkileri Nelerdir?

ECB faiz kararlarının etkileri küresel boyutta gözlenmektedir. ECB, diğer tüm merkez bankaları gibi yaptırım gücü olarak para politikası belirleme olanağını ve faiz kararlarını kullanmaktadır. ECB’ nin faiz oranını arttırması veya düşürmesi durumu parasal tabanı doğrudan etkilemektedir. Örneğin faiz oranlarındaki artış tahvil piyasasında odak noktası olurken, borsalar için olumsuz etki oluşturmaktadır. Tasarruf oranlarının artması ve tüketim oranlarının düşmesi olayına bağlı olarak gerçek piyasalarda yatırım ve üretimin durağanlaşması gibi sonuçlara neden olmaktadır. ECB’ nin faiz düşürerek parasal genişlemeyi desteklediği dönemlerde tüketim artmakta, tasarruf eğilimi azalmaktadır. Buna bağlı olarak gelişe büyüme oranı pozitif yönde etkilenmektedir.

Avrupa Merkez Bankası, ABD ile ticaret savaşının bir tarafı olması nedeni ile ve Çin’deki büyümenin negatif sonuçlar doğurması nedeniyle daralma sorunu ile karşı karşıya kalmıştır. Ve bu daralma ECB’ de faiz oranlarının arttırması kararını gündeme getirmiştir. Tam bu noktada ECB’ nin faiz kararlarının etkileri konusunu daha iyi bir şekilde analiz etmek için 2007 yılında ABD’ de meydana gelen küresel ekonomik krizin ECB sistemine yansıttığı negatif etkilerden söz etmek gerekmektedir. 2007 yılında ABD’ de meydana gelen ekonomik kriz süreci konut kredileri ile başlamıştır. Kredi olanaklarının azaldığı, ülkenin finans sorunları yaşadığı dönemde yatırım ve tüketim oranlarının Euro Bölgesi’nde düştüğü gözlemlenmiştir. Toplumda yaşanan talep oranının azaldığı ve beraberinde istihdam oranlarında düşüşlerin meydana geldiği kaynaklara yansımaktadır. Bu yansımanın etkileri küresel krize neden olmuş ve ekonomiyi olumsuz yönde etkilemiştir. Euro Bölgesi 2009 yılında ortalama yüzde 4,1 seviyesinde küçülmüştür.Bölgede meydana gelen daralma işsizlik ile katlanarak artmıştır. İrlanda, Slovakya  ve İspanya’da işsizlik oranı yüzde 10 bir dilimi aşmaktadır. Bunun üzerine  dalgalı kur sistemine sahip olan İzlanda’da ise Kron Euro’ya karşı 2008 yılınında yaklaşık yüzde 35 oranında değer kaybı meydana gelmiştir.

ECB faiz kararlarının etkileri ilerleyerek küresel çapta meydana gelen ekonomik krize sebebiyet vermişir. ECB nin faiz kararlarının etkilerinin küresel çapta gözlenmesinin en temel sebebi ise Euro Bölgesinin para politikalarında tüm karar ve yönetme yetkisinin Avrupa Merkez Bankası bünyesinde bulunmasından dolayı olduğu gözlemlenmektedir. ECB faiz kararları küresel çapta ekonomi temelli olmak üzere  bir çok alana yansımaktadır. Avrupa Merkez Bankası ile çok güçlü dış ticareti bulunan Türkiye ekonomisi ve piyasalarına da sıkı para politikalarının yansımaları olumsuz yönde olmaktadır.