Bitcoin ödemesi nasıl yapılır sorusu, biraz spesifik bir sorudur ve bu nedenle bazı temel kavramları bilmeyi gerektirir. Söz konusu Bitcoin (BTC), kimliği bilinmeyen Satoshi Nakamoto lakaplı kişi(ler) veya kurum tarafından 2008 yılında geliştirilen bir kripto paradır. Sanal para olarak da bilinen Bitcoin, blokzinciri (blockchain) olarak adlandırılan bir teknolojiye dayalı elektronik ortamlarda işlem görür. Bitcoin ile bağlantılı alım satım, bahis vb. finansal işlemler, kripto paralara özel olan elektronik platformlarda ya da diğer adıyla kripto para borsalarında yapılır.
2010’lu yıllara damgasını vuran Bitcoin ve benzeri kripto paralara, kimi finans çevrelerine göre geleceğin paraları olmaya adaydır. Gitgide dijital hale gelen günlük alışkanlıklar ve çalışma koşulları da Bitcoin’e olan ilgiyi arttırmıştır. Bu nedenle Bitcoin ödemesi nasıl yapılır gibi sorular, gitgide daha fazla kişi tarafından sorulur hale gelmiştir.
Başlıklar
Öncelikle kripto paralar ile ödeme fikrinin yakın bir zamana kadar hala kaygı yarattığını bilmekte yarar vardır. Gerçekten de açık ve merkezileştirilmemiş bir sistem içerisinde işlem gören Bitcoin, “saadet zinciri”, “kara para aklama aracı” gibi etiketlemelere zaman zaman maruz kalmıştır. Güvenlik konusunun bu denli sorgulanmış olması nedeniyle, gerekli önlemler zaman geçtikçe daha titiz bir biçimde ele alınmaya başlanmıştır. Başka bir deyişle, belli başlı hususlara dikkat edildiği sürece Bitcoin ile ödeme yapmak, mutlaka çekinilmesi gereken bir seçenek değildir.
Peki, Bitcoin ödemesi nasıl yapılır? Aslında bu ödeme modeli, itibari (reel) para ile yapılan ödemelerle pek çok bakımdan benzerlik gösterir. Yine burada da kişiden kişiye, kurumdan kuruma ve/veya kişiden kuruma (ve tersi) bir transfer mantığı söz konusudur. Bu tür ödemeler için tasarlanmış olan ticari uygulamalar bulunmaktadır. Bu uygulamalar kapsamında ödemeler, QR kodu okutularak gerçekleştirilir. En basit biçimde bakıldığında Bitcoin ödemesi, herhangi bir ürün ya da hizmetin Bitcoin ile satın alınmasından ibarettir. Başlamak için atılması gereken ilk adım ise bir Bitcoin cüzdanı edinmektir çünkü bu cüzdan, Bitcoin gibi kripto varlıkları işleme sokmayı sağlayan özel anahtarlar içerir. Yani kişilerin Bitcoin birikimleriyle ilintili işlemler (ki bunlara ödeme de dahil), kripto cüzdanı kullanımını zorunlu kılmaktadır.
Bitcoin ödemesi nasıl yapılır; iyi bilinen pek çok yöntemle yapılabilir. En klasik yöntemlerden biri olan banka havalesi, bazı gecikmeler ve aksamalara karşın hala güvenli bulunan bir yöntemdir. Bitcoin gibi kripto paraların kredi kartlarıyla “tanışması” ile birlikte kredi kartı da yaygın bir seçenek haline gelmiştir. Sanal cüzdan PayPal için de aynı şey söylenebilir. Token olarak bilinen dijital jetonlar ise, özellikle (hatta yalnızca) kripto para platformlarında kullanılabilecek bir diğer ödeme seçeneğidir.
Gizlilik, Bitcoin ile yapılan ödemelerin başlıca avantajıdır. Kullanıcı, işlemlerini anonim bir biçimde gerçekleştirme hakkına sahiptir. Günümüzde her ayrıntının kayıt altına alındığı ve kişisel verilerin korunmasının gitgide zora girdiği bir ortamda bu, yadsınamaz bir ayrıcalıktır. Dolayısıyla da “Bitcoin ödemesi nasıl yapılır; kimliğini açıklamak zorunda kalmadan yapılır” gibi bir slogan, çok da abartılı olmasa gerek.
Bitcoin ile yapılan ödemelerin bir diğer artı yönü ise, kripto para işlemlerinin eşler arası (peer-to-peer veya P2P) yöntemle yapılıyor olmasıdır. Arada başka bir aracı olmaması sayesinde bankaya komisyon ödemek, vergilendirme vb. yükümlülükler bulunmamaktadır.
Bunlara ek olarak, Bitcoin ödemeleri oldukça hızlı biçimde yapılabilmektedir ve bu da kayda değer bir zaman kazancı anlamına gelir. Bazı uluslararası para transferlerinde yaşanabilen izin bekleme vb. aksamalar, burada yoktur. Ayrıca, tam anlamıyla bir küresel ödeme modeli olduğu da ortadadır: Uluslararası işlemlerde ek masraf getirmez.
Önceki bölümlerde de belirtildiği gibi, günümüzde Bitcoin işlemlerine ilişkin önlemler sıkılaştırılmaktadır. Bundan dolayı da risk olasılığı, eskiye oranla daha azdır. Bitcoin ödemesi nasıl yapılır sorusuna yanıt ararken güvenlik unsuruna mutlaka dikkat etmek gerekse bile, günümüzde gönül rahatlığıyla çalışılabilecek kurum ve platformlar mevcuttur.
Düşündürücü olabilecek başka bir dezavantaj ise kripto para piyasasının değişkenliğidir. Belli bir fiyata ödeme yapıldıktan yalnızca birkaç saat sonra bile söz konusu fiyatın temsil ettiği parasal değer ya da karşılık, tamamen değişebilmektedir. Bu nedenle de, böyle bir piyasada zarar etme olasılığının her an bilincinde olmak gerekir. Bitcoin alım satım işlemlerini üstlenen ya da Bitcoin hakkında bilgi veren çoğu profesyonel web sitesi de zaten özellikle de acemi kullanıcı ve yatırımcılara yönelik uyarılarda bulunup, büyük tutardaki işlemlerden olabildiğince uzak durmalarını önermektedirler.
Bitcoin ödemesi nasıl yapılır; bu yazı kapsamında şu ana kadar bu soruyla ilgili bazı yanıtlar verilmiştir, ancak bu ödemenin nerelerde geçerli olduğunu da bilmekte yarar vardır. Son yıllarda Bitcoin’e olan ilgi hızla artmış olsa bile henüz en yaygın ödeme biçimi olduğu söylenemez. Yine de örneğin 2020 yılı için Türkiye’deki tabloya bakıldığında, Bitcoin ile ödeme kabul eden oldukça çeşitli sektörler olduğu gözlenmektedir. Bu sektörlerden arasında emlak, hukuk, otomotiv, eğitim, turizm, yiyecek/içecek, eğlence, telekomünikasyon, kuyumculuk, online mağazacılık, bankacılık sayılabilir. Henüz kesin çözüme kavuşmayan ve finansal alışkanlıkları da değiştirmeye devam eden küresel salgının da etkisiyle, bu listeye gitgide daha fazla sektörün dahil olması öngörülmektedir.
Anasayfa
Canlı Borsa
Borsa
Döviz Kurları
Altın
Hisse Senetleri
Endeksler
Kripto Paralar
Döviz Hesaplama
Döviz Çevirici
Kredi Arama
Haber Servisi
