Başabaş Seviyesi Stratejisi Nedir?

Başabaş seviyesi stratejisi, yatırımcının kar ve zarar durumlarını gösteren bir yöntemdir. Bu stratejide toplam maliyetin maliyetin ve gelirin eşit olması gerekir. Bu durum da yatırımcının ya da işletmenin hiçbir kar elde etmeden, zararlarının karışlayabilmesine olanak sağlar. Başbaşa seviyesinden sonra gerçekleştirilen satışlar ile karlılık başlamış olur.

Başabaş Noktası Nedir?

Başabaş seviyesi stratejisini tanımlarken başabaş noktasından faydalanılır. İşletmelerde gerçekleştirilen toplam satış ve toplam maliyetin eşit olması başabaş noktasını temsil eder. Bu noktanın en önemli özelliği sıfırı göstermesidir. Yani kar veya zararın olmadığı anlara odaklanmasıdır. Başabaş noktası gösterilirken grafikten yararlanılır. Grafiğin altında kalan başabaş noktası işletmenin zarar ettiğini gösterir. Aynı zamanda noktanın üstünde yer alan işletme ise kar oranını arttırmaktadır. Başabaş noktası stratejisi ile işletmenin kar elde etmeden maliyetlerini karşılaması durumu anlaşılır.

Başabaş Noktası Analizi Ne Demektir?

Bir işletmede ya da bir enstrümana yatırım gerçekleştirirken başabaş analizi büyük önem taşımaktadır. Stratejik hedeflerin oluşmasında bu analiz yöntemine bakarak gelecek planları gerçekleştirilebilir.

Başabaş noktası analizi, işletmeler için üretilen ürün ile satış giderlerinin eşit olmasıdır. Bu durum sadece işletmeler için değil yatırımcılar için de aynı durumu kapsamaktadır. Yatırımın gerçekleştiği enstrüman ile o enstrümanın piyasadaki güncel durumunun takibi yapılırken de bu analizden faydalanılabilir. Başabaş seviyesi stratejisi oluşturulurken başabaş noktası analizi;

• hangi durumda kar edilmeye başlanacağı
• işletmeler zararı en aza indirmek için nasıl bir üretim aracına sahip olması gerektiği
• gider oranlarının değişmesi durumunda işletmenin karında nasıl değişiklikler olacağı

gibi soru ve durumların yanıtlanmasına yardımcı olur.

Başabaş Noktası Nasıl Belirlenir?

Başabaş noktası belirlenirken 2 değerden faydalanılır; sabit maliyet, değişken maliyet. Bu değerler, başabaş seviyesi strateji oluştururken aylık maliyetlerin kara geçiş noktası için büyük önem taşımaktadır. Başabaş noktasını hesaplamak işletmenin açılırken veya güncel durumunu korumak ve mevcut durumunu arttırmak adına önem taşır.

1. Sabit maliyet, satışların dalgalanması veya düzensiz olduğu durumlarda sabit olmasını temsil eder. Bu maliyetler genellikle yıl sonlarında yapılan sözleşmeler ile değişebilir. Kira, sigorta, vergi gibi etkenler sabit maliyetler arasında yer alır.
2. Değişken maliyet, iş hacmine göre değişkenlik gösteren maliyetlerdir. Yani sabit maliyetlerin tam tersi konumundadır. Bu maliyetler satışlara göre şekil alır ve değişkenlik gösterir. Satışlar arttıkça artar, satışların azalma oranına göre de azalmaktadır. İş hacmine dönem dönem farklılıklar gösterebilir. Komisyon ve hammadde değişken sabitlere örnek olarak gösterilebilir.

Başabaş noktası hesaplanırken sabit giderler, birim fiyat ve birim değişken giderlerden faydalanılır. Bu formülü basit şekilde açıklamak gerekirse; birim fiyattan birim değişken giderleri çıkarılır. Bu sonucun sabit giderlere bölünmesi ile başabaş noktası bulunur.

Başabaş Seviyesi Stratejisinin İşletmeler İçin Önemi Nedir? 

Hizmete açılan her işletme mevcut ekonomk durumunu güçlendirme adına kurulur. Hiçbir işletme zarar etmek için kurulmamıştır. Bu noktada işletmelerin kar marjını yükseltmek adına başbaşa seviyesi stratejisi büyük önem taşımaktadır. Bu sayede, işletmeler karar alma hususunda bu stratejiden faydalanabilmektedir. Özellikle mücbir sebeplerin ortaya çıktığı durumlarda başabaş seviyesi stratejisini belirleyen işletmeler bu durumu en az zararla atlabilir. Sadece mevcut olan işletmeler için değil yeni açılan işletmeler için de bu strateji büyük öneme sahiptir. İşletmeler açıldığı ilk dönemde her zaman kara geçiş oranı hızlı olmamaktadır. Belirlediğiniz strateji sayesinde kar oranınız artmasa da zararınızı en aza indirebilirsiniz. Bu sayede sıfır noktanızı kar etme anınıza kadar koruyabilirsiniz.

Başabaş Noktası Grafiği Nedir?

Başabaş seviyesi stratejisi oluşturulurken faydalanılan en önemli etkenlerden birisi grafiktir. Bu grafikte; satış geliri, satış miktarı, sabit gider, değişken gider ve toplam gider gibi değerler gösterilir. İşletmenin net bir strateji oluşturabilmesi için bu değer, doğru ve net bir karşılığa sahip olmalıdır. Grafikte dikey eksen parasal değerleri, yatay eksen ise miktarı gösterir. Elimizdeki mevcut sayıları grafiğin üstüne yazdığımızda yatay ve dikey eksende grafik şekil alacaktır. En son toplam değerin yazılması ile grafikte bir nokta oluşur. Oluşan bu nokta başabaş noktasını verir. Bu noktanın en belirleyicisi ise işletmenin yaptığı satış miktarlarıdır. Eğer ki işletme hiç satış yapmazsa başlangıç noktası sıfırı gösterir. Yapılan satış oranlarına göre de başabaş noktası değişkenlik gösterir.

Bu durumu işletmeler için bir örnekle açıklamak gerekirse; değişken giderin 50 TL, satış fiyatın da 30 TL olduğunu varsayalım. Bir işletmenin sabit giderinin ise 3000 TL olduğunu düşünelim. Bunu formül ile açıklamak gerekirse başabaş noktası= 3000/ (50-30) =150 sonucuna ulaşırız. 150 sayısı bize işletmenin 150 birimlik satış yaptığında ne zarar ne de kar durumuna ulaştığı sonucunu verir. Eğer ki bu verilere sahip bir işletme 150 birimden daha yüksek satış yaparsa kar etme durumu o anda başlamaktadır. Değişken giderlerin arttığı durumlarda işletmelerin kar oranlarını arttırabilmesi için mevcut birimden daha fazla satış yapmaları gerekmektedir.

İşletmelerin Başabaş Seviyesi Stratejilerini Destekleyen Alt Maddeler Nelerdir?

İşletmenizin daha doğru bir başabaş seviyesi stratejisi için;

• Ar-ge faaliyetlerine önem verilmelidir.
• Üretim ve teknolojik gelişmeler takip edilmelidir.
• Yeni ürünler geliştirilerek pazara sunulmalıdır.
• Rakipler ve pazar analizi sık sık güncellenmelidir.
• İçinde bulunulan ekonomik durum güncel takip edilmelidir.
• Verimliliği geliştirme adına çalışmalar yapılmalıdır.
• Yanlış üretim yapmamak adına üretim yolları ve kanalları iyi seçilmelidir.